Home > Kennisbank > Merkenrecht > Merkinbreuk
Merkinbreuk: hoe doe je een beroep op het merkenrecht?
Wanneer een concurrent aanhaakt bij jouw merk, wil je er het liefst gelijk iets van zeggen. Immers is het merk onderdeel van je intellectuele eigendom. Het weerspiegelt vaak de identiteit van je onderneming en daarmee ook een stukje van jouw identiteit. Maar wanneer kun je een beroep doen op het merkenrecht? En hoe doe je dit?
Wanneer kun je een beroep doen op het merkenrecht?
Laten we één ding vooropstellen: je kunt alleen een beroep doen op het merkenrecht, wanneer je een merkinschrijving hebt. Heb je die niet, dan kun je eventueel een beroep doen op het auteursrecht of handelsnaamrecht. Wanneer je een beroep wilt doen op het merkenrecht, dan moet je kijken naar het gebruik van het teken dat je als merk hebt ingeschreven door de ander. Gebruikt diegene het teken in een commerciële context, dus om producten of diensten aan te duiden? Of gebruikt diegene het teken in een andere context?
Gebruik van het teken in een commerciële context
Met gebruik in een commerciële context bedoel ik dat iemand anders het teken dat jij als merk hebt ingeschreven, gebruikt in op bijvoorbeeld productverpakkingen, in reclames of andere situaties waarbij de producten of diensten met jouw merk erop worden aangeboden. Wanneer je wilt weten of je tegen dit gebruik op kunt treden, moet je allereerst kijken in hoeverre het door die ander gebruikte teken overeenstemt met jouw merk en voor welke producten of diensten het wordt gebruikt.
Is het gebruikte teken een 1:1 kopie en wordt het ook nog eens voor dezelfde producten of diensten gebruikt als waarvoor jouw merk is ingeschreven? Dan kun je zeker een beroep doen op je merkenrecht. Is het teken geen 1:1 kopie maar lijkt het heel erg op jouw merk en wordt het gebruikt voor dezelfde producten of diensten? Dan moet er sprake zijn van verwarringsgevaar om een beroep te kunnen doen op je merkenrecht. Dit betekent dat consumenten en (potentiële) klanten aan jouw merk denken, wanneer ze het teken zien.
Lijkt het teken erg op jouw merk maar wordt het gebruikt voor andere producten of diensten dan waarvoor jouw merk is ingeschreven? In dat geval kun je alleen een beroep doen op het merkenrecht, wanner je (reputatie)schade lijdt als gevolg van het gebruik van het inbreuk makende teken of de inbreuk maker op oneerlijke wijze voordeel uit het gebruik trekt. Aan deze vereisten is niet zomaar voldaan. Het gebruik van het teken moet daarnaast wel worden toegestaan, wanneer diegene er een geldige reden voor heeft.
Je kunt hierbij denken aan iemand die namaakproducten verkoopt met een teken erop dat erg lijkt op jouw merk. Diegene maakt hiermee winst en jijzelf lijdt hierdoor wellicht reputatieschade, omdat de producten bijvoorbeeld van lagere kwaliteit zijn en mensen denken dat deze van jouw bedrijf afkomstig zijn. Ook moet hierbij duidelijk zijn dat diegene geen geldige reden heeft die het gebruik rechtvaardigt.
Hi, ik ben Chiara!
Ik ben een creatieveling, net zoals jij! Ik help jou bij het voorkomen van conflicten door het veiligstellen van jouw rechten en het vastleggen van duidelijke afspraken.
Ander gebruik van het teken
Wordt het teken in een andere context gebruikt dan ter aanduiding van producten of diensten? Dan moet je aantonen dat dit gebruik zonder geldige reden geschiedt en hierdoor een ongerechtvaardigd voordeel getrokken wordt uit of afbreuk wordt gedaan aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk. Ook in dit geval betekent dit: je lijdt (reputatie)schade als gevolg van het gebruik of de inbreukmaker haalt op oneerlijke wijze zijn voordeel uit het gebruik. Dit moet je kunnen aantonen.
Belangrijk is ook hier dat er geen sprake is van een geldige reden voor dit gebruik. Een geldige reden kan bijvoorbeeld een handelsnaam zijn die al bestond vóórdat je je merk hebt ingeschreven. In dat geval moet je het gebruik van die handelsnaam tolereren. Heb je je merk al ingeschreven voordat de handelsnaam door de ander is gebruikt? Dan kun je hier wel tegen optreden. Naast een oudere handelsnaam, kan ook het gebruik van een merk in kunst als geldige reden worden gezien, als diegene het teken gebruikt als resultaat van zijn of haar creatief vormgevend proces. Hierbij mag diegene niet de intentie hebben door het gebruik schade toe te brengen aan jouw bedrijf. Schade kan in dit geval ook reputatieschade betekenen.
Wat heb je nodig om tegen de inbreuk op te treden?
Je kunt in geval van inbreuk een beroep doen op je merkenrecht. Dit doe je door een brief of mail te sturen aan degene die inbreuk maakt op je merkenrecht. Dit wordt ook wel een sommatiebrief genoemd. In deze brief noem je de juridische grondslagen waarop je een beroep doet en stelt eisen aan degene die inbreuk maakt op je handelsnaam.
Om de inbreuk te kunnen aanvechten heb je bewijs nodig waarmee je jouw stellingen kunt onderbouwen. Denk aan screenshots, documenten, mails of andere correspondentie waaruit blijkt dat de ander inbreuk maakt op jouw rechten. Bij dit bewijs hoort natuurlijk ook je een merkinschrijving. Hiermee laat je onder andere zien dat jij de rechthebbende bent en de ander inbreuk maakt op jouw rechten, maar ook dat je als gevolg van de inbreuk schade hebt geleden.
Tip: Heb je al een keer contact opgenomen, maar leverde dit niets op of geeft diegene geen gehoor aan je eisen? Laat dan een sommatiebrief opstellen door een jurist. De jurist kan in deze brief alle relevante feiten en juridische grondslagen noemen en de brief ook rechtstreeks aan de andere partij versturen. Op die manier zit je er niet meer tussen en wordt de zaak voor je opgepakt. Heb je hier hulp bij nodig? Ik help je graag bij het opstellen van een sommatiebrief.
Wat kun je eisen in geval van inbreuk?
Stoppen met het gebruik
Een hele voor de hand liggende vordering, maar niet minder belangrijk: je eist dat diegene stopt met het gebruik van jouw merk. Het gebruik is immers onrechtmatig en hierdoor maakt diegene inbreuk op jouw rechten. Door dit gebruik te stoppen, lijdt je in ieder geval geen verdere schade. Het stoppen met het gebruik kan ook samengaan met een vordering tot vernietiging van inbreuk makende (namaak)producten. Wanneer iemand niet wil stoppen met het gebruik, maar je zelf de zaak niet tot aan de rechter wilt laten escaleren, kun je overwegen om een licentieovereenkomst met diegene te sluiten. Op die manier word je in ieder geval betaald voor het gebruik door de ander.
Schadevergoeding of winstafdracht
Naast het stoppen met de inbreuk, kun je schadevergoeding eisen voor de schade die door de inbreuk is ontstaan. Dit omvat niet alleen economische schade, zoals gemiste omzet, omdat klanten bijvoorbeeld bij de ander iets hebben gekocht, terwijl ze jouw bedrijf zochten. Ook morele schade, zoals reputatieschade, kun je eventueel laten vergoeden door de inbreukmaker. Je kunt hierbij ook denken aan misgelopen licentievergoedingen, omdat iemand jouw merk gebruikt, zonder een licentie hiervoor af te nemen en de vergoedingen te betalen.
Naast schadevergoeding kun je ook afdracht van de winst eisen die de inbreukmaker heeft gerealiseerd door de inbreuk. Heeft iemand nepproducten verkocht met vermelding van je merk, dan kun je dus de winst eisen die degene heeft behaald door de verkoop van die nepproducten. Hiervoor kan de merkhouder inzicht in de administratie van diegene eisen, op basis waarvan de door de inbreukmaker gemaakte winst kan worden vastgesteld. Hiervan kan wederom worden afgeleid welke winst de merkhouder is misgelopen als gevolg van de merkinbreuk.
Juridische kosten en proceskosten
Je kunt in sommige gevallen de juridische kosten laten vergoeden door de andere partij. Wanneer de zaak niet buiten de rechter om kan worden beslecht, kun je ook vergoeding van de proceskosten van de rechtszaak eisen. Voor vorderingen op grond van het intellectuele eigendomsrecht, zoals het merkenrecht, auteursrecht of handelsnaamrecht, geldt namelijk dat de verliezende partij de proceskosten van de winnende partij moet vergoeden.
Als de rechter dus beslist dat er inderdaad sprake is van een inbreuk op je merkenrecht (en/of je handelsnaam), moet de andere partij naast de eigen proceskosten en andere vorderingen, ook jouw proceskosten betalen. Dit gebeurt pas achteraf, nadat je de zaak hebt gewonnen. Wanneer je de zaak niet wint, krijg je die proceskostenvergoeding overigens niet. Houd hier dus rekening mee wat betreft het budget dat je voor een rechtszaak hebt.
