Home > Kennisbank > Mediarecht > Onrechtmatige publicaties
Onrechtmatige publicaties: wanneer en hoe kun je er tegen optreden?
Sommige publicaties zijn onrechtmatig. Bijvoorbeeld als je niet goed wordt geciteerd, je in een negatief daglicht wordt neergezet of wordt beledigd. Wanneer dit gebeurt, wil je er het liefst meteen iets van zeggen en de publicatie aanvechten. Maar in welke situaties kun je dit doen? En hoe doe je dat?
Wanneer is een publicatie onrechtmatig?
Aard en gevolgen van de publicatie
De aard en gevolgen van de publicatie spelen een grote rol bij het bepalen of deze onrechtmatig is. Hierbij is onder andere belangrijk waar de publicatie is verschenen, hoe groot het bereik was en wat er in de publicatie wordt gezegd. Zijn het ernstige beschuldigingen of slechts een persoonlijke mening? Hoe duidelijk is dit voor de lezer, kijker of luisteraar? Dit zijn belangrijke punten om mee te nemen in de afweging.
Ernstige misstand
Als de publicatie een ernstige misstand aan de orde stelt, kan de publicatie toch rechtmatig zijn. Hiervan is sprake wanneer het publiek door de publicatie wordt gewaarschuwd voor een oplichter, moordenaar of een ander soort crimineel of gevaarlijk persoon. In zo'n geval wordt de publicatie als noodzakelijk gezien in het belang van het algemeen publiek. Is hier geen sprake van of is de waarschuwing onterecht? Dan kun je hier mogelijk wel tegen optreden.
Voldoende steun in feiten
Als de beweringen in de publicatie niet goed worden ondersteund door feiten, wordt sneller aangenomen dat de publicatie onrechtmatig is. Roddels, meningen en leugens mogen niet zomaar worden gepubliceerd alsof ze waar zijn. In dat geval moet wel duidelijk worden gemaakt dat het om een mening gaat of dat iemand het "via via" heeft gehoord, maar zelf niet kan bewijzen. Gebeurt dit niet? Dan kun je er tegen optreden.
Publieke figuren
Publieke figuren, zoals bekende Nederlanders (BN'ers) of politici, moeten over het algemeen meer accepteren als het gaat om publicaties over hun persoon. Dit wordt ook wel ‘hoge bomen vangen veel wind’ genoemd. Als je door je beroep (bijvoorbeeld als acteur of presentator) of door je status meer in de publiciteit staat, kun je publiciteit niet zomaar aanvechten. Zo mogen roddelbladen en juice kanalen bijvoorbeeld ook de relatiestatus van BN’ers bespreken. Maar ook hierbij mag je natuurlijk niet te ver gaan. Een leuke zaak is in deze context de "gecremeerde kroket"-zaak.
Openbaarmaking van portretten
Het openbaar maken van portretten zonder toestemming kan onrechtmatig zijn, als er sprake is van een redelijk belang van de afgebeelde persoon om zich tegen de publicatie te verzetten. Over dit onderwerp heb ik een apart artikel geschreven, omdat dit onderwerp nog iets verder gaat dan de onrechtmatige publicatie zelf.
Hi, ik ben Chiara!
Ik ben een creatieveling, net zoals jij! Ik help jou bij het voorkomen van conflicten door het veiligstellen van jouw rechten en het vastleggen van duidelijke afspraken.
Hoe treed je er tegen op?
Wanneer een publicatie onrechtmatig is en je deze wilt tegengaan of aanvechten, dan kun je een brief of mail sturen aan degene die de publicatie openbaar heeft gemaakt. Dit noem je een sommatiebrief genoemd. In deze brief noem je de juridische grondslagen waarop je een beroep doet en stelt eisen aan degene die de publicatie openbaar heeft gemaakt. Hiervoor heb je bewijs nodig waarmee je jouw stellingen kunt onderbouwen. Denk aan screenshots, documenten, mails of andere correspondentie waaruit blijkt dat de ander inbreuk maakt op jouw rechten.
Tip: Heb je al een keer contact opgenomen, maar leverde dit niets op of geeft diegene geen gehoor aan je eisen? Laat dan een sommatiebrief opstellen door een jurist. De jurist kan in deze brief alle relevante feiten en juridische grondslagen noemen en de brief ook rechtstreeks aan de andere partij versturen. Op die manier zit je er niet meer tussen en wordt de zaak voor je opgepakt. Heb je hier hulp bij nodig? Ik help je graag bij het opstellen van een sommatiebrief.
Let op: Wanneer je zelf een fotoshoot hebt geboekt, bent geïnterviewd of deel hebt genomen aan een tv-of radio-uitzending, dan is de kans groot dat je een quitclaim of deelnemersovereenkomst hebt ondertekend. In dat geval moet je eerst het contract laten checken, voordat je de publicatie kunt aanvechten. Het kan namelijk zijn dat je dan geen beroep op je rechten mag doen, omdat dit in het contract is uitgesloten. Is dat het geval? Dan denk ik graag met je mee en zoek voor jou naar alternatieve oplossingen.
Wat kun je eisen?
Verwijdering van je naam, portret of andere gegevens uit de publicatie
Een van de eisen die je kunt stellen in een sommatiebrief is de verwijdering van het portret uit de publicatie. De gegevens worden dan van internet gehaald, uit de publicatie geknipt of gewoon gewist. Hierdoor zijn deze niet langer openbaar.
Blurren of anonimiseren
Dit is een alternatief voor de verwijdering van je naam, portret of andere gegevens uit de publicatie. Hierbij wordt je onherkenbaar gemaakt doordat je bijvoorbeeld wordt geblurrd of je achternaam wordt ingekort. Als je niet meer herkenbaar bent in het portret, is het probleem immers opgelost.
Rectificatie
Een rectificatie is een mededeling dat de publicatie onrechtmatig was. Ook dit kun je eisen als je een onrechtmatige publicatie aanvecht. Meestal wordt die mededeling dan in de publicatie zelf geplaatst. In de rectificatie-mededeling gaat het om de erkenning van de eigen fouten van de openbaarmaker en de rechtzetting van deze fouten.
Schadevergoeding
Naast het stoppen met de openbaarmaking van de publicatie, kun je schadevergoeding eisen voor de schade die door de publicatie is ontstaan. Dit omvat niet alleen economische schade, zoals gemiste omzet, maar ook morele schade, zoals reputatieschade.
Bescherm jouw rechten
Ook interessant voor jou
Deze bedrijven gingen jou voor
